روش شناسی اسلامی در علم سیاست
نویسندگان
چکیده
در تضاد نشان داده شده میان سبک غربی پژوهش سیاسی و جایگزین اسلامی آن در این جا، نه تنها به روشنسازی کاستیهای ذاتی اولی کمک میکند؛ بلکه مهمتر از آن، مجموعه خاصی از ویژگیهای ذاتی دومی را برجسته میسازد. تصویری که ظهور یافته، آن است که روششناسی و معرفتشناسی علم سیاست غربی، به عنوان آخرین دست آورد، پیرامون قدرت ظاهرا نامحدود علوم طبیعی بنا شده است. طبیعت ذهنی و ایدئولوژیک علم سیاست از ناحیه چشم انداز معرفتیاش و وضعیت زندگی واقعی، به نحوه موثری آشکار شده است. چیزی به اسم علم برای علم وجود ندارد. انگاره علم سیاست بیطرف، عینی و بری از ارزش دیگر اصلاً معمول نیست. مفهوم ابزار انگارانه اجتماع سیاسی، صورت بندی نظری، تحقیق پذیری، و دسته بندیهای نهایی دانش، همه، تحت الشعاع تجربههای اجتماعی، فرهنگی و تاریخی مسیحیت غربی که به گونهای تناقضآمیز سراسر مادی گرایانه و سکولار است، قرار گرفتهاند. چنین علمی احتیاجات و نیازهای مسلمانان را بر آورده نکرده و نمیکند و به معنای دقیق کلمه، نمیتواند در جامعه اسلامی ریشه اجتماعی و فرهنگی بدواند. جایگزین اسلامی آن، پیگیری دانش را در درون چارچوب ارزشی اسلام ملاحظه میکند. تمامی ادعاهای مشابهت به علوم تجربی را رها نموده و ملاحظاتش درباره طبیعت اجتماع سیاسی، نه به وسیله مفهوم ابزار انگارانه اجتماع؛ بلکه به وسیله پرسش از غایتهای هر چه که وجود دارد، راهنمایی شده است. اصل سرنوشت ساز علم سیاست، اختلاف میان جزء و کل، و واقعیت و ارزش است. اجزا با واقع شدن در یک کل فراگیر با قالبش برای ارزشهای جاودان محفوظ در قرآن و سنت پیامبر عزیز محمد(ص)، معنا مییابند. در نهایت، علم سیاست اسلامی، مشابهت با ارزشها و روح الگوی مدینه ـ اجتماعی که معنای اهداف بشری را مجسم کرد ـ را هدف قرار میدهد. جایی که اهداف بشری مورد بحث باشد، تفکّر اخلاقی وجود دارد. به معنای دقیق کلمه، علم سیاست در اسلام امری خالی از ارزش نیست. اسلام اصرار میکند که سیاست باید پژوهشی برای اصول اخلاقی و اجتماع سیاسی همان گونه که افراد، را به اخلاق توصیف میکند برای اخلاقی کردن عمل نیز موظف است. اصول اخلاقی و سیاست به گونهای جداییناپذیر به هم مرتبط هستند. درسی که بشر اگر میخواهد جهان به خطا رفته را دوباره به سلامت عقل باز گرداند، باید فرا گیرد.
منابع مشابه
بررسی و نقد روش شناسی هرمنوتیک در علم سیاست
هرمنوتیک یا روش تفسیری، با عمری همپای انسان، همواره در عصر باستان و قرون وسطی، به مدد تفسیر انسان در تحلیل طبیعت و متن آمده است، اما، هرمنوتیک به عنوان روشی علمی برای درک نیت مؤلف یا گوینده، به قرون جدید و به ویژه به عصر روشنگری قرن هجدهم در غرب برمیگردد و پس از آن، به شیوهای مطرح و قابل توجه در تحلیل حوادث در عرصه علوم انسانی تبدیل شد، ولی با وجود ادعای هرمنوتیک مبنی بر تلاش در رفع خلاء حوزه...
متن کاملروش شناسی فلسفه سیاسی و علم سیاست
تمایز پوزیتیویستی علم و فلسفه: تمایز فلسفه سیاسی و علم سیاست، بر اساس تعریف آگوست کنت از معرفت علمی که آن را معرفتی اثباتی و آزمون پذیر می داند، تمایزی روش شناختی است. تعریفی پوزیتیویستی و اثباتی از علم خصوصآ نسبت به موضوعات اجتماعی و سیاسی، پدیده ای نوظهور است که در مقطعی خاصی از دوران مدرن یعنی قرن نوزدهم بروز می یابد و پس از گذشت یک سده نیز گرفتار تزلزل و تردید می شود.کنت براساس تعریفی که از...
متن کاملبررسی و نقد روش شناسی هرمنوتیک در علم سیاست
هرمنوتیک یا روش تفسیری، با عمری همپای انسان، همواره در عصر باستان و قرون وسطی، به مدد تفسیر انسان در تحلیل طبیعت و متن آمده است، اما، هرمنوتیک به عنوان روشی علمی برای درک نیت مؤلف یا گوینده، به قرون جدید و به ویژه به عصر روشنگری قرن هجدهم در غرب برمیگردد و پس از آن، به شیوهای مطرح و قابل توجه در تحلیل حوادث در عرصه علوم انسانی تبدیل شد، ولی با وجود ادعای هرمنوتیک مبنی بر تلاش در رفع خلاء حوزه...
متن کاملروش شناسی علم اقتصاد
هدف اصلی در این مقاله آشنایی با برخی مفاهیم اصلی در متدلوژی رایج در علم اقتصاد است. به علاوه سعی شده است به چگونگی ساخت یک مدل (صوری) و نحوۀ ارزیابی آن نیز پرداخته شود. همچنین به اهمیت و نقش تئوری های اقتصادی در تبیین پدیده های اقتصادی و پیش بینی آن ها هم اشاراتی شده است. در پایان به مقایسه روش های حاکم در علوم طبیعی و انسانی و نیز به بررسی مشکلات متدلوژیک در علوم انسانی (اقتصاد) خواهیم پرداخت....
متن کاملروش شناسی علم آگوستینی
الوین پلنتینگا ظاهر بعضی باورهای دینی را با برخی یافتههای علم امروزی متعارض مییابد، بنابراین پیشنهاد میکند برای آنکه هم علم بتواند اشتباهات تفسیری ما را از متون دینی تصحیح کند و هم دین راهنمای علم در پرهیز از یکی انگاشتن نظریههای علمی با حقیقت شود، باید به علمی روی بیاوریم که از هر آنچه میدانیم در آن بهره ببریم: خواه آموزهها و باورهای دینی، خواه دادههای تجربی و یافتههای علمی. در این مس...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسیناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 2
شماره سال دوم - شماره هشتم - بهار 79 2000
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023